LEFKOŞA – Türkiye’nin Suriye’deki yeni yönetimle, Libya ile imzalanan tartışmalı mutabakata benzer bir Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) sınırlandırma anlaşması imzalayabileceği ihtimali, Atina ve Lefkoşa’da endişeye neden oldu.
Suriye’de cihatçı grupların Beşar Esad yönetimini devirmesiyle beraber Türkiye’nin bölgedeki konumunu güçlendirme ihtimali, Yunanistanlı diplomatlarla uzmanları endişelendirdi. Libya’daki gelişmelerin Suriye’de tekrarlanması ihtimali, gerek Atina’da gerekse de Yunanistan’ın bölgedeki müttefiki Kıbrıs Cumhuriyeti’nin başkenti Lefkoşa’da son günlerde tartışılan konulardan.
TÜRKİYE VE ŞAM ARASINDA ‘MEB İMZASI’ İHTİMALİ
Yunanistan’ın büyük medya kuruluşları, son günlerde Şam ve Ankara’dan ulaşan bilgilerin ‘MEB ilânı’ için mutabakat zaptı imzalama olasılığına işaret ettiğine dikkat çekti. Konuyu gündeme taşıyan haber sitelerinden Enikos.gr, konuyla ilgili olarak Türkiye basınında çıkan haberlere dikkat çekti. Haber sitesine göre, ‘hükümete yakın Milliyet gazetesindeki ‘Türkiye İçin Tarihi Fırsat’ ve ‘Doğu Akdeniz’de Atmosfer Değişimi’ başlıklı haberleri Ankara’nın gelecekteki adımlarına ışık tutuyor’.
Enikos.gr sitesine göre Ankara’nın, yeni Suriye hükümetiyle deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına yönelik bir anlaşmaya varma ihtimali Atina ve Lefkoşa’da çok boyutlu olarak masaya yatırılmış durumda.
EN KÖTÜ SENARYO: TÜRKİYE-SURİYE-KUZEY KIBRIS İŞBİRLİĞİ
Yunanistan basını, Doğu Akdeniz’de Türkiye’ye karşı cephe oluşturma politikasının, Suriye’deki gelişmelerle darbe aldığı görüşünde birleşti. Enikos.gr konuyla ilgili olarak Türk uzmanların görüşlerine de Türkiye medyasına atıfla geniş yer verdi. Türkiyeli uzmanlara göre, ‘Doğu Akdeniz-Orta Doğu merkezli yeni jeopolitik yapı ivme kazanıyor’ ve bölgede ‘zaman Türkiye’nin lehine işliyor’.
Yunanistan basınındaki son bilgilere göre Atina’nın üzerinde çalıştığı en kötü senaryo, Ankara’nın Şam ile ve Kuzey Kıbrıs’ı da içine alarak bir anlaşma imzalaması olasılığı. Ancak şu an için sadece Türkiye’nin tanıdığı Kuzey Kıbrıs’ın uluslararası alanda tanınmaması, bu tür bir anlaşmanın önündeki engellerden biri. Türkiye, KKTC’nin tanınması için dost ülkeler nezdinde girişimlerde bulunsa da henüz somut bir adım atılmış değil.
YUNANİSTAN’IN LİBYA VE MISIR ENDİŞESİ
Hatırlanacağı üzere Türkiye ile Libya arasındaki deniz yetki alanları sınırlandırma anlaşması 27 Kasım 2019’da imzalanmış ve 30 Eylül 2022’de Birleşmiş Milletler’e (BM) sunulmuştu. 6 Ağustos 2020’de ise Mısır ile Yunanistan arasında bir deniz sınırlandırma anlaşması imzalandı. Mısır açısından sorunlu olan bu anlaşmanın gelecekte revize edilmesi ihtimali Suriye özelinde yaşanan son gelişmelerle beraber Atina’yı kaygılandırıyor.
Yunanistan basını Doğu Akdeniz özelinde, Suriye’deki hükümet değişikliğiyle beraber kayda değer yeni jeopolitik gelişmelerin gündeme yansıyacağını belirtiyor. Komşu ülke basını ayrıca, Türkiyeli uzmanlara atıfla Şam’daki ‘yeni hükümetin Suriye’de meşru, BM tarafından tanınan bir hükümet haline gelmesi durumunda, Türkiye ile Libya ile olduğu gibi bir anlaşma imzalamasının bölgedeki dengeleri değiştireceği’ bilgisini geçiyor.
‘SURİYE’DE HALA SULAR DURULMADI’
Yazar ve tarihçi Dimitris Sarris tvxs.gr’de yayımlanan son makalesinde, Suriye özelindeki gelişmelere temkinli bir bakış açısıyla yaklaşıyor. Sarris’e göre, Suriye’de hâlâ sular durulmuş değil ve cihatçıların oluşturduğu yeni yönetiminin Türkiye ve dış dünyayla tesis edeceği ilişkiler hakkında konuşmak için oldukça erken. Dahası, Şam’da iktidarı ele geçiren silahlı gruplar dünya kamuoyuna çelişkili mesajlar gönderiyor.
Sarris’e göre, yakın zamanda Şam’ı ele geçiren bu ‘post-modern İslamcılar’ oldukça ilginç bir profile sahip. Zırhlı araçlarla hareket eden, ağır silahlar ve uydu telefonları kullanan bu grupları hiçbir uydu ‘tespit edemiyor’. Gazze hakkında konuşmuyorlar, ‘Müslüman kardeşlerine’ yardım etmiyor veya onlara sevgi göstermiyorlar; Kudüs’ü ‘özgürleştirmek’ gibi bir amaçları da yok.
Yunanistanlı tarihçi, Palmyra’nın yıkımı ve gerçekleştirdikleri infazlarla herkesi şoke eden bu grupların, bugün uluslararası arenada ‘o kadar da kötü olmayan bir ılımlı muhalefet’ olarak kucaklanmasına tanık olduğumuz gerçeğine dikkat çekiyor. “(Uluslararası arenada) Tebrikler ve olumlu değerlendirmeler giderek artıyor” yorumunda bulunan Sarris, bu radikal pozisyon değişikliğinin ve kamuoyunun manipülasyonunun, derin bir cehalete ve ‘gelişmelerin yalnızca tek taraflı ve gösterişli bir sunumuna dayandığını’ vurguluyor.
