Zühre KURT
Dünyada sadece Anadolu’da bir kadın halk sanatı olarak yüzyıllardır yaşayan iğne oyaları, kadını ve bazen de erkeği süsleyen bir unsur olmanın ötesinde, çoğu kez kadının duygularını yansıtabildiği bir dile de dönüşüyor. Oya Projesi, kamuoyunda özellikle İstanbul Yaklaşımı olarak bilinen Finansal Yeniden Yapılandırma Programı’nın mimarı olan Adnan Memiş’in son yirmi yıla yakın bir süre boyunca çeşitli bölgelerden topladığı iğne oyalarından oluşan koleksiyonuna dayanıyor. Bu koleksiyondan esinlenerek gerçekleştirilen Oya Projesi, Adnan Memiş Eğitim, Kültür ve Sanat Vakfı tarafından yönetiliyor.
Bu projenin ilk ürünleri olan kitapların sunumu, Oya Belgeseli özel gösterimi ve Oya Projesi’nin tanıtımı Doğuş Otomotiv’in katkılarıyla gerçekleştirildi. Anadolu’nun yüzyıllardır taşıdığı bu zengin kültürel mirasın önemli koleksiyonlarından birine sahip olan Adnan Memiş bu sanata hak ettiği önemi kazandırmayı amaçlayan bir çalışmaya imza attı. Projenin kitaplaştırma çalışmalarında, oyanın tarihi boyutu ilk kez bilimsel olarak kapsamlı bir şekilde ele alındı. Oyanın kendisi de etnografik olarak incelendi.
Bu geleneksel el sanatını geleceğe taşıyan bir kültür hazinesi niteliğindeki kitaplar, 10 yıllık bir çalışma sonucu tamamlandı. Kitaplardan ilki, dünyaca ünlü sanat tarihçisi, akademisyen ve yazar Prof. Dr. Nurhan Atasoy’un hazırladığı “Özgün Bir Sanatın Tarihi Boyutu” isimli eser. Kitap ayrıca, Mary Işın’ın çevirisi ile ‘’The History Of A Unique Art Oya” ismiyle İngilizce olarak da basıldı. Proje kapsamında hazırlanan bir diğer kitap ise, Dr. Gönül Paksoy’un “Anadolu Kadınının Eşsiz Sanatı” isimli eseri. Bu kitap da Feyza Howell’ın çevirisiyle “Oya The Unique Art Of Anatolian Women” ismiyle İngilizce olarak basıldı. Paksoy, bu kitabını da kaya resimlerinden oya motiflerine uzanan bağın izini sürerek hazırladı.
“Anadolu Kadının Eşsiz Sanatı Oya”
Belgeseli Oya Projesi çerçevesinde hayata geçirilen bir diğer çalışma da oyayı görsel olarak dünyaya tanıtmayı hedefleyen, önemli platformlarda yayınlanması planlanan “Anadolu Kadının Eşsiz Sanatı Oya” isimli belgesel filmi. Yönetmen ve senarist Sevinç Baloğlu’nun hazırladığı belgesel, köylerden şehirlere uzanarak Anadolu kadınlarının el emeği ve yaşanmışlıklarını gözler önüne seriyor.
Kısa ve uzun versiyon olarak hazırlanan film, dünyanın önemli film festivallerinde izleyiciyle buluşmaya başladı. Hali hazırda Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali de dahil olmak üzere, Meksika, Azerbaycan, Kanada, Yunanistan, Brezilya, İtalya, Nijerya’daki 10 ayrı festivale kabul edilen belgesel, proje kapsamında hazırlanacak mobil sergiye de eşlik edecek.
