Milyarlarca lira vergi kaybına neden olan yasa dışı tütün ve tütün mamulleri ticaretine karşı mücadele eden Tütün Sanayicileri Derneği’ne bağlı üyeler, BAT Türkiye, Imperial Tobacco Türkiye, JTI Türkiye ve Philip Morris Türkiye 2023 yılında 150 bin esnafla birlikte ‘Yasa Dışı Kapı Dışı’ kampanyası başlatmıştı. 2024 yıl sonuna yaklaşırken dernek, yazılı bir açıklamayla, yasa dışı tütün ve tütün mamulleri ticaretinin sebep olduğu olumsuzluklara dikkat çekti.
176,6 milyar liralık ÖTV geliri
2023 yılında tütün mamullerinden sağlanan 176,6 milyar liralık ÖTV geliri, aynı yıl toplanan toplam ÖTV’nin beşte birini oluştururken, toplam vergi gelirlerinin ise yüzde 4’ünden fazlasına karşılık geldi. Son yıllarda yüzde 20 seviyelerinde olan yasa dışı tütün ve mamulü ticareti nedeni ile devletin yıllık vergi geliri kaybının 100 milyar lira seviyesine yaklaştığı hesaplanıyor.
Dernekten yapılan açıklamada konuyla ilgili şu bilgilere yer verildi: “Ülkemizde, tüm alınan önlemlere rağmen halen açık halde ticareti yapılan yasa dışı sarmalık kıyılmış tütün, doldurulmuş makaron, sahte ve kaçak sigaralar sorun olmaya devam etmektedir… Büyük çoğunluğu ekicilerden yasa dışı bir şekilde alınan tütünler, vergisi ödenmeden, yine yasa dışı organize bir tedarik zinciri ile piyasaya arz edilmektedir. Üretim elle, bazen de endüstriyel makineler yoluyla gerçekleştirilmektedir. Doldurulan makaronların, şeffaf poşetlerde, bazen de sigara paketi görünümünde paketler içerisinde veya büyük tepsilerde satıldığı gözlemlenmektedir.”
Yasa dışı ticaretle mücadelede pek çok kurum aynı çatı altında
Yasa dışı ticaretle mücadele, devlet kurumları, özel sektör, akademi ve sivil toplum örgütlerinin birlikte çalışmasıyla yürütülüyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2023 yılı Eylül ayında yürürlüğe koyduğu tütün paketleme standartlarına göre, 2024 yılı temmuz ayı itibarıyla kaçak ticarete konu olan 100 gram üstü tütün paketleri piyasadan kaldırıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın çalışmalarıyla, makaron ve filtre üretimi ve ticaretine yönelik yeni düzenlemeler yapılarak üretim süreçleri yeniden şekillendirildi. Bu düzenlemeler ve yasa dışı tütün ticaretine karşı daha da etkinleştirilen denetim ve operasyonlar Tütün Sanayicileri Derneği tarafından yasa dışı ticaretin zayıflatılması açısından kritik adımlar olarak değerlendirildi.
